Bijzondere dagen, zo vlak voor Advent. Alles buitelt over elkaar heen: regen en hagel, pietjes, Jan de Wind, de duisternis, maar ook de kinderen – vol van verwachting. Sint Nicolaas is onderweg, en vlak na zijn verjaardag vieren we de geboorte van het kerstkind. December is de tijd van wachten en verwachten, maar ook van bergen prikkels. 11 ontstressende tips voor een langzame decembermaand vind je hier. Wat ook helpt? Een adventsspiraal lopen.
Het ritueel Zondag is het 1e Advent. Dan begint de Stille Tijd: het duurt dan nog precies vier weken tot Kerstavond. Op deze dag lopen jonge kinderen het adventstuintje op veel vrijescholen en bij de Christengemeenschap. Het moment alleen al is speciaal: op zondagmiddag, als het begint te schemeren komen kinderen en hun ouders bij elkaar in een grote ruimte, waar een spiraal van dennengroen ligt. In het midden brandt één grote kaars. De ruimte wordt slechts aangelicht door die ene kaarsvlam. Daar word je vanzelf al stil van. Elk kind krijgt een appel met gouden ster, waarin een kaarsje is gestoken. Er klinkt zachte muziek of er wordt gezongen en dan mogen de kinderen een voor een de spiraal in lopen, naar het middelpunt toe. Daar ontsteken ze hun eigen lichtje aan de grote kaars en dan cirkelen ze weer terug. Onderweg zetten ze ergens langs de spiraal hun lichtje neer.
De gedachte November is onstuimig en ruilt oud in voor nieuw. Voordat de winter komt, ploegen de boeren hun land en spitten wij onze tuinen om, zodat alles straks optimaal kan wortelen en groeien. Ook het kosmische kan dan diep in de aarde doordringen. In de adventstijd zaait de hemel nieuw leven met sterrenkracht. En ook al is het buiten donker, diep in het binnenste van de aarde ontkiemt alweer licht.
De bloemen die komend jaar zullen bloeien, zijn er nu al: diep verborgen in het binnenste van de aarde. Kijken we naar onszelf omdat we een innerlijke weg willen gaan, dan zullen we moeten beginnen met het maken van diepe verbindingen.
De donkere dagen voor Kerstmis werpen ons terug op onszelf. Wanneer je minder wordt afgeleid door wat er zich buiten je afspeelt, lukt het beter om af te stemmen op jezelf. Als het donker en stil wordt, voelen we ook intenser. Door onze aandacht te vestigen op ons innerlijk, kan daar zich iets ontwikkelen.
Waarom een appel? Een peuterjuf zei me ooit: “we doen hier niets voor niets: alles heeft een reden of een betekenis.” Dat geldt ook voor het lichtje dat de kinderen dragen. Hun kaarsje is gestoken in een gouden ster, in een appel. Die ster verwijst naar de ster die de herders en de drie koningen de weg wees naar de stal. De sterrenkracht die in de aarde huist, ook al zien we het niet, kunnen we opvatten als een teken van hoop en houvast. De appel verwijst naar de boom van kennis van goed en kwaad – in het hart van het paradijs – waar ook de zondeval begon. Dit lichtje herinnert ons dus ook aan het gegeven dat we nu leven op aarde, waar we onze eigen keuzes moeten maken en dragen.
Sterrennacht, Vincent van Gogh, 1889, MoMA New York
De lichtjes van de kinderen langs de spiraal maken de ruimte steeds lichter. Zij zijn nog niet vertrouwd met alle symboliek en toch voelen ze de plechtige stemming haarfijn aan: de ingetogenheid en ieders aandacht. Klein en groot, iedereen beleeft dit ritueel op zijn eigen manier. Kijk ook eens naar hoe kinderen het adventstuintje lopen. Ieder kind loopt anders, want elk kind gaat zijn eigen levensweg. Die eenheid in verscheidenheid samen beleven en zien hoe vele kleine vlammetjes het donker doen oplossen, wekt vertrouwen. In elk van ons vonkt een beetje sterrenkracht!
Meer weten over de achtergrond van vrijeschool rituelen? Forum Antroposofie & Kind bericht al twaalf jaar over wat er leeft en gebeurt op vrijescholen in Nederland en België. Door lid te worden kun je persoonlijke ervaringen uitwisselen binnen een beschermde omgeving.
De Zonnejaargroep organiseerde vele cursussen over het vieren van de jaarfeesten. Veel van hun kennis en ervaring vind je terug op deze site.
Oud-leerkracht Pieter H.A. Witvliet blogt over pedagogisch-didactische achtergronden op Vrijeschoolpedagogie
Een blog dat alle jaarfeesten uitgebreid toelicht: Jaarfeesten.blogspot.nl
Comments