Vroeger werd de elfde november gezien als de dag waarop de winter begon. De schuren en voorraadkamers waren gevuld, de akkers leeg en de dagen werden korter. De mensen trokken naar binnen, hun huizen in. Er kwam ruimte voor een nieuw begin. Advent ving in de Middeleeuwen dan ook aan op 11 november. Dan duurde het nog precies veertig dagen tot de kortste dag.
11 November is ook de dag dat Martinus, die leefde van 316 tot 397, na een leven vol weldoen werd begraven in het Franse Tours. Het verhaal dat hij als jonge soldaat de helft van zijn mantel schonk aan een arme bedelaar, kennen we nu nog. Hij eindigde zijn leven als bisschop van Tours. De rooms-katholieke kerk riep hem uit tot de beschermheilige van armen, gevangenen en dronkaards. Zo werd Martinus dus Sint Maarten.
De vrijgevigheid van het land en van de mens verbindt deze verhalen. Sint Maarten toont ons in zijn handelen dat een onzelfzuchtig mens een fijngevoeligheid kan ontwikkelen voor de behoeften van de ander. Als ons dat lukt, vervaagt de waan van de dag en ontstaat er ruimte voor een stilte waar niets meer stoort. Verruilen we het duister voor het licht, kou voor warmte, het oude voor het nieuwe en de dood voor nieuw leven.
Juul van der Stok schrijft uitgebreid in haar gelaagde boek over jaarfeesten Schipper mag ik overvaren? over dit eerste lichtfeest op rij. Ze staat ook stil bij de diepere betekenis van de legende: “Onze tijd is vol van eenzaamheid, egoïsme en het streven naar carrière of macht. We zitten te paard, ieder in zijn eigen tempo, z’n eigen galop. In het beeld van Martinus en de bedelaar hoor ik de oproep mijn paard in te houden en de ander op m’n pad te zien. Kan ik dan luisteren, blijven luisteren en in het ogen-blik de echte vraag of mededeling horen? Kan ik dan een antwoord geven of het juiste gebaar maken? (…) Maarten toonde een daad van medemenselijkheid. Door iets met iemand te delen, maak je hem deelgenoot. Dit delen is niet een verder verbrokkelen, maar juist een gemeenschappelijk maken.”
Aan de slag! Vang het licht in een uitgeholde knol, kook een kruidige herfstsoep van het vruchtvlees en maak een fijne lantaren of transparant voor op het raam. En als je even geen inspiratie hebt voor een soldaat te paard die zijn mantel door midden scheurt, kijk dan eens op de site van Uitgeverij Nearchus. Ze hebben net een heus werkboek uitgegeven van Juul van der Stok: Transparanten doorlicht. Eindelijk een verzameling echt fraaie transparanten waar je thuis mee aan de slag kunt! Tot 12 november aanstaande krijg je er een toepasselijk kadootje bij! De aanbieding vind je hier.
Kommentare