Onderwijs moet ook lastig zijn, confronterend, onderbrekend, zoals ik het wel noem. Niet om daarmee kinderen te onderdrukken of te beperken, maar vooral om ze te bevrijden uit een gevangen zijn in hun eigen wensen en verlangens. Gert Biesta, hoogleraar pedagogie en onderwijskunde aan de Brunel Universiteit in Londen. bron: Motief, # 196, Lees hier het hele interview
Een kleine bespiegeling over wat onderwijs kinderen moet kunnen bieden. En dat terwijl er heel wat te doen is om de werkdruk in het basisschoolonderwijs, ontdekten onderzoeksjournalisten van tv-programma De Monitor. Sinds enkele maanden houden zij een interessant dossier bij waarin je fragmenten kunt terugzien, achtergrondartikelen vindt en de redactie kunt tippen. De cijfers liegen er dan ook niet om: binnen het basisonderwijs wordt structureel overgewerkt en bezwijken steeds meer leerkrachten onder de werkdruk. Want na 15 uur ‘s middags wachten hen niet alleen nakijkwerk, vergaderingen of een oudergesprek, maar ook het invoeren van talloze gegevens in leerlingvolgsystemen en een groeiende stapel documenten die zij geacht worden bij te houden.
Met ontluisterende cijfers ontlokte De Monitor staatssecretaris Sander Dekker de weinig geruststellende oproep aan leerkrachten om vooral niet mee te doen aan de administratieve kermis waarin alles, maar dan ook alles vastgelegd moet worden over kinderen vanaf hun peuter zijn – als dat in strijd is met het verzorgen van goed onderwijs. Dat lees je goed…
Kijken voorbij de eindexamens Niemand lijkt zich dus meer te realiseren wie de koers uitzet in onderwijsland: is dat het ministerie, de inspectie of zijn het de gemeenten (die het allemaal anders doen)? Of zouden het misschien ook de specialisten kunnen zijn: de leerkrachten zelf?
Prettig dat iemand als Gert Biesta, hoogleraar pedagogie en onderwijskunde aan de Brunel Universiteit Londen, sinds vorig jaar lid is van de Onderwijsraad in Nederland. Hij blijkt een fijngevoelige antenne te hebben voor wat onderwijs ten diepste is. Geen productie gedreven leeromgeving, maar een luw gebied voor existentiële processen, waarvan niemand de uitkomsten tot in twee cijfers achter de komma kan voorspellen. Hij pleit in zijn bekroonde boek Het prachtige risico van onderwijs voor het opnieuw samenbrengen van opvoeden en onderwijzen. Biesta durft te filosoferen aan de hand van wat hij onderzoekt en constateert. En dat is precies waaraan het heeft ontbroken: de lange adem en koersen op een horizon – ver voorbij de schooladviezen en eindexamens.
En gezond makend onderwijs, wat zou dat kunnen zijn? Nog iemand die zich daarvoor sterk maakt, is Jacques Meulman, psycholoog en verbonden aan het Geert Groote College voor voortgezet vrije schoolonderwijs in Amsterdam. Hij constateert:
Net zoals in de gezondheidszorg de zorg om de gezondheid strijdt met de noodzaak om geld te verdienen, gaat het in het onderwijs vaak niet meer om de gezonde ontwikkeling van de kinderen, maar om de resultaten en de vergroting van de ‘opbrengsten’. Omdat er steeds meer nadruk gelegd wordt op de verbetering van de resultaten en opbrengsten op korte termijn, is er steeds minder besef, kennis en inzicht over de doorwerking van dit onderwijs op de lange termijn, in het latere leven. Jacques Meulman
Op zaterdag 16 april organiseert Meulman een vijfde symposium in Amsterdam over gezond makend onderwijs, met daarin speciale aandacht voor beweging. Op woensdagavond 25 mei verzorgt hij de lezing Wat is gezondmakend onderwijs? in Eindhoven.
Geen tijd om af te reizen naar Amsterdam of Eindhoven? Haal het debat naar je toe via vrijeschoolbeweging.nl of De Monitor.
Comments